براساس تحقیقات انجام شده تنها در ایران سالانه بیش از3 میلیون تن پلاستیک تولید می شود. بیشتر این پلاستیک ها نیز بادوام هستند و صد ها سال طول می کشد تا به خودی خود تجزیه و نابود شوند.
نامگذاری روز بدون نایلکس
به منظور فرهنگ سازی و ارتقاء سطح دانش شهروندان در زمینه مضرات استفاده از کیسههای نایلونی، ۲۱ تیر ماه از سوی طرفداران محیط زیست روز بدون کیسه نایلکس نامگذاری شده است. ارتقای سطح آگاهی مردم در زمینه زیان های بهداشتی و محیط زیستی استفاده از کیسه های پلاستیکی از جمله اهداف مهم نامگذاری روز بدون نایلکس بوده است.
پلاستیک ها، سرزمین ما را اشغال می کنند
کیسههای پلاستیکی پس از اختراع پلاستیک در سال 1856 میلادی توسط «الکساندر پارکس» مهمان خانههای ما شدهاند و در همین مدت زمان نه چندان طولانی توانستهاند اثرات مخرب زیادی بر جای بگذارند. در واقع زندگی مدرن علاوه بر رفاهی که برای انسان به همراه دارد گاه ضررهای جبران ناپذیری را نصیب او می کند.
براساس تحقیقات انجام شده تنها در ایران سالانه بیش از 3 میلیون تن پلاستیک تولید می شود. بیشتر این پلاستیک ها نیز بادوام هستند و صد ها سال طول می کشد تا به خودی خود تجزیه و نابود شوند. در دنیا تلاش هایی برای جلوگیری از آلودگی طبیعت به پلاستیک انجام گرفته است؛ سازمان ملل کنوانسیونی را وضع کرد که طی آن، تمام موادی که مستقیما به آب ریخته می شوند باید زیست تجزیه پذیر باشند.
خطرات زیست محیطی کیسه های پلاستیکی
هنگامی که کیسه های پلاستیکی به عنوان زباله دور ریخته می شوند، به علت ماندگاری بیش از 500 سال در محیط، باعث آلودگی محیط زیست می شوند. این کیسه ها به همراه باد جابه جا شده و وارد رودخانه ها و کانال های آب می شوند؛ در نتیجه موجب گرفتگی آبراهه ها شده و در بسیاری موارد به علت ساکن ماندن آب، زاد و ولد انواع حشرات افزایش می یابد. کیسه های پلاستیکی درصورت ورود به محیط زیست دریایی، وارد زنجیره غذایی جانوران دریایی شده و سالانه هزاران گونه از جانوران آبزی از قبیل وال، دلفین، فک و لاک پشت و نیز پرندگان دریایی اشتباهاً بر اثر خوردن این کیسه ها و خفگی ناشی از آن می میرند.
استفاده از کیسههای سازگار با محیط زیست
تا پیش از تولید کیسههای سازگار با محیط زیست، تنها راهکار زیست محیطی موفقیتآمیز در زمینه مقابله با انباشت زبالههای پلاستیکی، ممنوعیت استفاده از این کیسهها یا تشویق به بازیافت آنها بود اما با ورود کیسههای سازگار با محیط زیست که به طور طبیعی قابل تجزیه هستند، مسیر این مبارزه تغییر کرد که دلایل آن به شرح زیر است:
√ کیسههای سازگار با محیط زیست 46 درصد کمتر از کیسههای پلاستیکی ترکیبات پایه نفتی و رزینی دارند.
√ در فرآیند تولید کیسههای سازگار با محیط زیست چهار برابر انرژی کمتر و شش برابر آب کمتر نسبت به تولید کیسههای کاغذی مصرف میکنند.
√ کیسههای سازگار با محیط زیست در مراحل پیش از تولید 34 درصد کمتر از کیسههای پلاستیکی گازهای گلخانهای تولید میکنند.
√ کیسههای سازگار با محیط زیست در صورت دور انداخته شدن در محیط غیرسمی ظرف 240 روز یا حتی کمتر در معرض تابش نور خورشید تجزیه میشوند.
حقایقی جالب درباره کیسههای پلاستیکی
– سالانه حدود 380 میلیارد قطعه کیسه پلاستیکی در ایالت متحده مصرف میشود و سهم هر شهروند آمریکایی سالانه 1200 کیسه پلاستیکی است که برای تولید این میزان پلاستیک دستکم 12 میلیون بشکه نفت لازم است.
– تنها یک تا دو درصد کیسههای پلاستیکی تولید شده در آمریکا بازیافت میشوند.
– بر اثر آلودگی حاصل از کیسههای پلاستیکی، سالانه هزاران جانور آبزی و بیش از یک میلیون پرنده در جهان تلف میشوند.
– برنامه حفاظت از محیط زیست سازمان ملل متحد برآورد کرده است در هر 1.6 کیلومتر مربع از اقیانوسها، 46 هزار قطعه زباله پلاستیکی شناور وجود دارد.
– کیسههای پلاستیکی اغلب به صورت اشتباهی توسط حیوانات بلعیده شده و پس از انسداد معده آنها منجر به مرگشان میشوند. بسیاری پرندگان نیز به دلیل گیر افتادن داخل کیسههای پلاستیکی نمیتوانند پرواز کنند.
– وقتی کیسههای پلاستیکی در معرض نور آفتاب قرار میگیرند، پلاستیک موجود در آنها هرگز از بین نرفته و ذرات سمی آزاد شده از آنها وارد زنجیره غذایی میشود.
– برای تولید این میزان کیسه کاغذی به صدها هزار بشکه آب و مواد شیمیایی سمی نیاز است که این اسیدها نیز به نوبه خود سبب تولید بارانهای اسیدی و آلودگی آبها میشوند.
– بیشتر کیسههای پلاستیکی برای تجزیه کامل به 1000 سال زمان نیاز دارند و عمر آنها بیش از 10 برابر عمر انسان است.
– طبق تازهترین گزارش کمیسیون اروپا، استفاده از پلاستیک طی 50 سال اخیر به اوج رسیده و تولید جهانی آن در هر سال از 1.5 میلیون تن در سال 1950 میلادی به 245 میلیون تن در سال 2008 میلادی رسیده است.